Ryzyko niedoboru kwasu foliowego podczas ciąży

Kwas foliowy to witamina B, a dokładnie rozpuszczalna w wodzie forma witaminy B9. Organizm ludzki nie jest w stanie go wyprodukować, dlatego musimy go spożywać wraz z pożywieniem. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium, które oznacza liść. Zbieg okoliczności? Nie bardzo, bo warzywa liściaste są doskonałym źródłem kwasu foliowego w diecie. Kwas foliowy znajduje się w zielonych warzywach (brokułach, zielonej papryce, sałacie, szpinaku, brukselce), grochu, soczewicy, ciecierzycy, czarnej fasoli i innych roślinach strączkowych, orzechach i niektórych owocach, takich jak banany i owoce cytrusowe. Ponieważ jednak kwas foliowy znajdujący się w tego rodzaju żywności jest wrażliwy na wysokie temperatury, światło i utlenianie, a także jest rozpuszczalny w wodzie, należy unikać długotrwałego gotowania żywności bogatej w foliany.

Kwas foliowy odgrywa kluczową rolę w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego płodu.

Foliany odgrywają kluczową rolę w syntezie DNA i aminokwasów, biorą udział w podziale komórek, produkcji krwi i funkcjonowaniu układu odpornościowego. Kwas foliowy dba o tworzenie, metabolizm i prawidłowe funkcjonowanie komórek krwi. Zapobiega nieprawidłowościom w zamykaniu cewy nerwowej. Dlatego kwas foliowy jest szczególnie ważny na początku ciąży, kiedy cewa nerwowa zamyka się, a zarodek zaczyna tworzyć kręgosłup i układ nerwowy.

Tuba nerwowa

Cewka nerwowa to struktura płodowa, z której rozwija się mózg i rdzeń kręgowy. Jako taka stanowi podstawę ważnych narządów, a nieprawidłowości w jej rozwoju powodują zespół wad, zwanych także wadami cewy nerwowej. Proces rozwoju i zamykania cewy nerwowej i łuku kręgowego zachodzi w ciągu pierwszych czterech tygodni po zapłodnieniu komórki jajowej.

Ginekolodzy zalecają przyjmowanie kwasu foliowego przed planowaną ciążą. Rzeczywiście, wykazano, że spożywanie kwasu foliowego podczas ciąży zmniejsza ryzyko nieprawidłowego rozwoju płodu i uszkodzenia cewy nerwowej nawet o 70%.

Kiedy kobieta dowiaduje się, że jest w ciąży, zbliża się do piątego tygodnia ciąży. Ginekolodzy uważają pierwszy dzień ostatniej miesiączki za początek ciąży. Kiedy kobieta wykonuje badanie (jeśli robi to od razu), ma już 4 tygodnie. Kwas foliowy ma kluczowe znaczenie w tych wczesnych tygodniach; między 8. a 12. tygodniem przyczynia się do rozwoju płodu i jego układu nerwowego. Dlatego przyjmowanie kwasu foliowego jako preparatu na ciążę ma kluczowe znaczenie.

Poziom kwasu foliowego u kobiet stosujących pigułki antykoncepcyjne jest alarmująco niski

Niektóre badania wykazały zaburzenia metabolizmu witaminy B9 (kwasu foliowego) u kobiet stosujących antykoncepcję doustną. Po dłuższym okresie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych poziom kwasu foliowego w organizmie może się zmniejszyć. Są jednak kluczowe dla zdrowego rozwoju embrionalnego. Kiedy więc para decyduje się na urodzenie dziecka, eksperci zalecają, aby kobieta zaprzestała przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych i przez trzy miesiące stosowała inne metody ochrony. W ciągu tych trzech miesięcy kobiety powinny zacząć przyjmować kwas foliowy.

Kwas foliowy jest również przydatny w późniejszej ciąży i w okresie laktacji, ponieważ wzmacnia układ odpornościowy i zapobiega anemii. Przed planowaną ciążą, w okresie ciąży i laktacji lekarze ginekolodzy zalecają dziennie 400 mikrogramów kwasu foliowego w postaci suplementów diety.

Wyższe ryzyko wymaga wyższych dawek

Pary, które są bardziej narażone na wady cewy nerwowej, powinny być bardziej wyczulone na zapotrzebowanie na kwas foliowy przed planowaną ciążą i w jej trakcie. Zwykle w takich przypadkach lekarz zaleca również wyższą dawkę.

Twoje ryzyko jest wyższe w następujących przypadkach:

• Cukrzyca
• Padaczka
• Obecność wad cewy nerwowej u pary planującej ciążę
• Płód z wadami cewy nerwowej w przeszłych ciążach
• Historia rodzinna wad cewy nerwowej
• Spożywanie dużych ilości alkoholu

Częstotliwość wad cewy nerwowej i konsekwencje dla dziecka

Jeśli cewa nerwowa nie zamyka się prawidłowo i całkowicie, powstają wady cewy nerwowej.

Wady cewy nerwowej są jednymi z najczęstszych wad u niemowląt przy urodzeniu i dotykają rocznie 300 000 noworodków na całym świecie. Wśród najczęstszych jest rozszczep kręgosłupa. W zależności od rodzaju uszkodzenia trąbki neutralnej, rozszczep kręgosłupa dzieli się na:

• Spina bifida occulta: jedna z najczęstszych wad wrodzonych występujących u jednej czwartej dzieci w wieku młodzieńczym. W kręgosłupie jest niewielka szczelina, ale nie ma otworu ani woreczka na plecach i zwykle nie powoduje to żadnych niepełnosprawności. Skóra nad deformacją może zawierać owłosioną plamę, wgłębienie lub znamię.
• Przepuklina oponowa: ten typ charakteryzuje się workiem z płynem wystającym z otworu w plecach dziecka. Rdzeń kręgowy nie znajduje się w tym worku, a uszkodzenie nerwów jest zwykle niewielkie lub żadne.
• Przepuklina oponowo-rdzeniowa: najcięższa forma rozszczepu kręgosłupa. Worek wystający z pleców dziecka zawiera nie tylko płyny, ale także część rdzenia kręgowego i nerwów. Oba są uszkodzone i powodują niepełnosprawność w stopniu od umiarkowanego do ciężkiego.